سامانه پدافند هوایی SA-13 که در روسیه با عنوان ZRK-BD STERLA-10 شناخته میشود در حقیقت جایگزین سامانه پدافند هوایی SA-9 می باشد.به مانند سام 9 سام 13 نیز یک سامانه متحرک پدافند هوایی ارتفاع پایین است که از موشکهای هدایت اپتیکی - آشیانه یاب فروسرخ سری  9M37  بهره می برد.این موشک از یک سرجنگی 3.5 کیلوگرمی بهره می برد و بیشینه سرعت آن 2 برابر سرعت صوت است.این موشک از چاشنی مجاورتی لیزری برای فعال کردن سرجنگی خود بهره می برد.برد درگیری این موشک 5000 متر و ارتفاع درگیری آن 3500 متر می باشد.این موشک به سرعت با مدل ارتقاء یافته  9M37M تعویض شد که از جمله ارتقاء های صورت گرفته در این مدل می توان به سرجنگی حساس تر و جستجو گرهای مادون قرمز حساس تر اشاره کرد.این سامانه موشکی بر روی یک شاسی مدل MT-LB نصب شده است.این سامانه از 3 نفر خدمه بهره می برد و دارای برد عملیاتی 500 کیلومتر و بیشینه سرعت 61 کیلومتر در روی خشکی و 6 کیلومتر در ساعت در آب می باشد. 

سیستم دفاع موشکی  سام -11  یک سیستم میان برد با کنترل نیمه فعال راداری است.

استفاده از موشک ها با سوخت جامد و نیز رهگیری توسط رادار این قابلیت را به سیستم میدهد که  علیه جنگنده ها و موشک های کروز استفاده و کارایی بالایی داشته باشد.

 سیستم پدافند سام 11 را درواقع میتوان نمونه اصلاح شده بسیار بهتر سیستم سام 6 در نظر گرفت با این تفاوت مهم که سیستم سام 6 تنها یک هدف را میتوانست رهگیری کند اما سیستم سام 11 توانایی ردگیری مجزای 6 هدف را داراست. ادعا شده توانایی انهدام هواپیما توسط سیستم 60 تا 90% است. این آمار برای بالگرد ها بین 30 تا 70 % و 40 درصد علیه موشک های کروز است که اینها همه به معنای یک بهبود واقعا پر معنا در مورد سیستم سام 6 است.

تاریخچه و خصوصیات:

اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ میلادی را می توان نقطه عطف در پیشرفت صنایع موشکی در دنیا دانست زیرا زمانی بود که به تازگی جنگ جهانی تمام شده بود و کشورهای درگیر جنگ جهانی به خوبی ضرورت وجود موشک و جنگ افزارها را درک کرده بودند و با تجربیاتی که به هنگام جنگ کسب کرده بودند توانستند به دنیای جدیدی از ساخت سلاح ، موشک و هواپیما قدم بگذارند.

یکی از این کشورها که همواره ابرقدرتی موشکی محسوب می شد شوروی بود. اتحاد جماهیر شوروی با فاصله ای بسیار زیاد از رقبای خود در حال پیشرفت بود به خصوص در صنعت هوافضا، ولی این پیشرفت هنگام فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با کمتر از نصف پتانسیل گذشته ادامه یافت.

SA-9 يك سامانه متحرک پدافند كوتاه برد است كه براي مقابله با بالگردها و هواپيماهايي كه در ارتفاع پايين پرواز ميكنند كاربرد دارد.  
اين سامانه بر روي شاسي خودروي زرهي BRDM 2  و داراي 4 پرتابگر موشكهاي استرلا 1 بانام 9m31 gaskin mode zero  با حداقل برد 800 متر وبيشترين برد 6500 متر و محدوده ارتفاع 15 تا 5200 متر با سرعت 1.8 ماخ است که متشکل از مواد شدید النفجار می باشد که با ماسوره مجاورتی رادیویی فعال میشود و با توجه به استفاده از ماسوره مجاورتی بعضی از مانور های خلبان هواپیمای متخاصم را برای گریز از این موشک بی اثر میکند. همچنین سرعت 1.8 ماخ برای این موشک ارتفاع پایین مناسب به نظر میرسد..

 سام 8  یک سیستم پدافندی سطح به هوای  کوتاه برد تک مرحله ایی است که موشک هایش با سوخت جامد کار می کنند و در ارتفاع پایین کاربرد دارد.اولین نمونه تولیدی  از این سیستم با عنوان SA-8 A  شناسایی شد که  تنها 4 ریل لانچر و موشک روباز داشت. 

 نمونه SA-8 B دوماشین تامین موشک مجدد BAZ-5937 داشت  که هر یک 18 موشک  که در مجموعه  های 3 تایی باکس شده بودند, حمل می کردند . هر خودرو یک آتشبار از 4 TELAR ها را پشتیبانی می کردند. یک هدف می تواند به هر دو صورت زیر آتش یک موشک یا بخوبی  زیر شلیک 2 موشک آورده شود.  همچنین این سیستم قابلیت نقل و انتقال هوایی را دارد. 

بسیاری بر این باورند که موشک سطح یه هوای سام-7 روسی مانند رقیب خود ( Redeye چشم قرمز) که در میان نیروهای عضو پیمان ناتو جا خوش کرده بود توانست به موشک انفرادی سطح به هوای اصلی نیروهای عضو پیمان ورشو و دیگر هم پیمانان شوروی تبدیل شود.

استرلا یک موشک انداز سبک و قابل حمل انفرادی بود که میتوانست توسط یک نفر شلیک شود. این سلاح حتی واحدهای کوچک پیاده نظام را قادر می‏سازد تا با هلیکوپترها و هواپیماهای ملخ دار و حتی جت‏های کند درگیر شود. مدل SA-7a  یا (gk32m Strela2) در سال 1968 وارد خدمت شد، ولی طولی نکشید که با مدل جدیدتر، یعنی SA-7b تعویض شد. 

سامانه موشکی سام – 6 ، اولین بار به صورت ستون سه تایی در سال 1967 در مسکو به نمایش در آمد و تا شروع جنگ اکتبر سال 1973 اعراب و اسرائیل ، منابع غربی ( به ویژه آمریکا) و رژیم اسرائیلی که مجهز به سامانه جمینگ بوده اند به کار گرفته شد و موجب سرنگونی حدود 30% از هواپیماهای آن رژیم گردید .

این سلاح بعد از گذشت 4 دهه هنوز هم جزو خطرناکترین سلاحهای جهان می باشد.در ابتدا SA-5 یک پدافند ضد بالستیک بود که بعدا برای رهگیری هواپیماهای پرسرعت نیز از آن استفاده شد. برد این موشک در مدلهای پیشرفته 300 کیلومترمی باشد ولی نوع فروخته شده به ایران دارای بردی 200 کیلومتری است که بازهم فوق العاده هست! ایران از این سیستم میتواند برای انهدام بمب افکنها و موشکهای بالستیک استفاده کند.

این سامانه که روس ها اسمش رو 2 k11 krug نامگذاری کرده بودند و سازمان ناتو برای این سامانه نام سام 4 گانف را برگزید. این سامانه در جنگ سرد در اواخر دهه 70 میلادی متولد شد و توسط جماهیر شوروی گسترش پیدا کرد.

تعدادی از این سامانه نسبتا مخفی شوروی بعد از فروپاشی به کشور های هم پیمان روسیه تحویل داده شد .کشور هایی همچون : اوکراین / مجارستان / لهستان و دیگر همپیمانان روسیه و همچنان در بین این کشور ها همچنان چند نمونه فعال از این سامانه همچنان پابرجاست!

 سامانه ی موشکی SA.3 (روسها آن را S.125 می نامند) در اواخر دهمه ی ۵۰ در حدود سال ۱۹۵۶ طراحی گردید این سامانه یک سامانه ی پدافند برای رهگیری اهداف در ارتفاع پایین و میانی است موشک sa.3 یک موشک دومرحله ای با سوخت جامد است که موتور کمکی آن ارتفاع اولیه را به موشک می بخشد و سپس موشک مسیر خود را با موتور خود ادامه می دهد.

این سامانه از یک مجموعه ی راداری شامل رادار مراقبت باند c از نوع P.15 فلت فیس با بردی در حدود ۲۵۰ کیلومتر و رادار ارتفاع یاب PRV.11  سایدنت با بردی در حدود ۱۸۰ کیلومتر (باند E) و درنهایت رادار درگیری لوبلو فعال در باند I با برد درگیری ۸۰ کیلومتر بسیاری این سامانه را رقیب سامانه ی آمریکایی هاوک میدانند این سامانه در جریان جنگ ویتنام هم ضرات سنگینی به جنگنده های آمریکایی وارد نمود سرجنگی ترکش شونده ی شدید آن هرگونه تحرک را از هدف خود می گیرد و برای جنگنده های که در ارتفاع پایین پرواز میکنند رهگیری توسط این موشک هولناک خواهد بود. 

 سام 2 با نام (وی 75)نیز شناخته میشود.و یک سیستم دفاع موشکی ضد هوایی است بر علیه هواپیما های مهاجم که معمولا به صورت گروهی و جمعی یورش می آورند. از مزایای این موشک تحرک و مانور پذیری بیشتر از سیستم سام 1 است. سیستم های سام یک تنها قادر به پوشش یک منطقه (پایگاه هوایی) هستند اماسام 2 میتواند 360 نقطه را پوشش دهد{هر سایت سام 2}.اگر چه این سیستم در بیشتر پایگاه ها به صورت 6 تایی در کنار رادار ثابت است اما مزیتی که دارد این است که میتوان این سیستم را از طریق جاده و راه حمل کرد. و این سیستم اساسا بر این مبنا ساخته شد که برای نقاط حساس- جادهای مهم- راه آهن و دیکر مناطق در روسیه غیر از مسکو (که مجهز بود)به کار برده شود.

 تاریخچه: 

سامانه ی پدافند هوایی اس25 برکوت را می توان اولین سامانه ی مدرن دفاع هوایی شوروی نامید . سام 1 که یک سیستم موشکی زمین به هوا است ابتدا در 9 آگوست 1950 توسط شوروی و تنها برای دفاع هوایی کوتاه برد از مسکو طراحی شد. . 

عقیده بر این است که این سامانه برای مقابله با بمب افکن های دور پرواز بی-52 آمریکا وارد خدمت شده است زیرا تنها چند سال پس از پرواز این بمب افکن رونمایی گشت .